ว่านสมุนไพร ทรัพยากรที่ทรงคุณค่าของไทย 1

ภาพที่ 1. แสดงทับทิมธรรมชาติ ทับทิมสังเคราะห์ และพลอยที่มีลักษณะคล้ายทับทิม

ในปัจจุบันนี้มีผู้ที่มีความรู้และให้ความสนใจในเรื่องของว่านสมุนไพรกันค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับสมัยโบราณซึ่งในสมัยนั้นคนไทยนิยมปลูกว่านสมุนไพรไว้ตามบ้านกันมากโดยมีการแยกประเภทของว่านตามประโยชน์ที่ใช้อาทิ สรรพคุณทางเภสัช เมตตามหานิยม โชคลาภและคงกระพันชาตรี เช่น พญาว่าน มีสรรพคุณทั้งกันและแก้พิษเบื่อเมา และถือว่าเป็นยาครอบจักรวาล ว่านนางคำก็ถือว่าเป็นพญาว่านชนิดหนึ่งใช้สำหรับคุ้มครองและแก้พิษว่านทั้งปวง ว่านมเหศวรเป็นว่านที่มีอำนาจลี้ลับมีอำนาจปราบภูตผีปีศาจ ขณะที่ว่านนางคุ้มหรือผู้เฒ่าเฝ้าบ้านมีอำนาจป้องกันไฟไหม้ในบ้านเรือน ในสมัยโบราณได้ให้ความสำคัญกับเรื่องว่านนี้มากถึงขนาดที่ได้มีการกำหนดวันและเดือนในการปลูกและขุดว่าน อีกทั้งยังมีการบริกรรมคาถาเพื่อให้ว่านมีฤทธิ์ทางยาและสรรพคุณสูงสุด อย่างไรก็ตามในปัจจุบันพื้นที่ตามชนบทซึ่งไม่มีความพร้อมในระบบสาธารณสุขชาวบ้านยังต้องพึ่งพาตนเองโดยนำมาว่านมาปรุงเป็นยาตามภูมิปัญญาที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษสำหรับรักษาตนเองและคนในครอบครัว

ภาพที่ 1 ว่านชนิดต่างๆพร้อมสรรพคุณที่วางขายตามตลาด


ตารางที่ 1 วันเวลาที่เหมาะสมในการปลูกว่าน

เมื่อพิจารณาจากตารางถึงแม้ว่าสามารถปลูกว่านได้ทุกเดือนแต่ที่นิยมปลูกว่านกันมาก คือ เดือน 6 เพราะตรงกับฤดูฝนหลังจากนั้นในเดือน 12 ว่านจะยุบและพักตัวจึงเป็นช่วงที่เหมาะต่อเก็บหัวหรือเหง้าว่านขึ้นมาใช้หรือเก็บไว้เพื่อใช้ขยายพันธุ์ต่อไป


ภาพที่ 2 ต้นกล้าและเหง้าของว่านนางคำ

เอกสารอ้างอิง

เกษตรกรรมธรรมชาติ. 2555. ขุมทรัพย์ว่านไทย. 15 (11).

ชุมนุมว่านยาและไม้มงคล. รังว่านปากช่อง. สำนักงาน หอสมุดกลาง 09, กรุงเทพ. 263 หน้า.



ร่วมแสดงความคิดเห็น